+48 791 122 442
Rodzina – szkoła miłości
dr Jarosław Jastrzębski
Celem zajęć jest zapoznanie uczestników z psychologicznymi mechanizmami tworzenia się uczuciowych więzi między ludźmi. Po wielu dziesiątkach lat badań i obserwacji, wiemy dziś, że proces ten rozpoczyna się we wczesnym niemowlęctwie, a sposób postępowania rodziców wobec dziecka, ma tu ogromne znaczenie.
Punktem wyjścia rozważań jest teoria przywiązania, sformułowana przez Johna Bowlby’ego.
Ten amerykański badacz zaobserwował, że każdy człowiek rodzi się z silną potrzebą nawiązywania
i umacniania więzi z opiekunami (najczęściej są nimi rodzice), którzy zapewniają komfort
i bezpieczeństwo w trudnych lub przykrych sytuacjach. Dzięki amerykańskiej psycholożce rozwojowej Mary Ainsworth możliwe było ustalenie czynników, od których zależy rodzaj więzi, która ukształtuje się między dzieckiem a rodzicami. Dzieci, doświadczające wrażliwości i dostępności rodziców (postawy akceptacji i autonomii) rozwijają tak zwany BEZPIECZNY styl przywiązania. Ogólne wnioski z badań nad dziećmi sugerują, że bezpieczne przywiązanie koreluje z ujawnianiem większej emocjonalnej ekspresji, otwarciem na innych, swobodą, bogatszym emocjonalnym słownictwem, ujawnianiem plastyczności w sytuacjach problemowych, bardziej realistyczną percepcją emocjonalnych ekspresji innych osób. Dzieci, doświadczające niespójnych odpowiedzi obiektu przywiązania i niepewności, co do jego dostępności w sytuacjach trudnych
i niekomfortowych (rodzice o postawie niekonsekwentnej) rozwijają LĘKOWO-AMBIWALENTNY styl przywiązania. Natomiast doświadczanie niedostępności i niewrażliwości podstawowego opiekuna skutkuje (rodzice z postawą nadmiernie wymagającą lub nadopiekuńczy) rozwojem UNIKAJĄCEGO stylu przywiązania. Oba te style przywiązania pociągają za sobą w konsekwencji negatywną ocenę samego siebie (poczucie bezwartościowości, lęk przed odrzuceniem) oraz tendencję do braku zaufania i unikania głębszych emocjonalnych relacji ludźmi.
Kolejni amerykańscy badacze Cindy Hazan i Phillip Shaver ustalili, że miłość romantyczna i więź między partnerami kształtują się w oparciu o takie same procesy przywiązania, jak te z okresu dzieciństwa. Innymi słowy osoby dorosłe w związkach romantycznych poddawane są działaniu takich samych mechanizmów, jakie działają w relacji matka-dziecko.
Wynika z tego, że dzięki świadomemu rodzicielstwo i odpowiedniemu skorygowaniu postaw wobec dziecka, można zapewnić mu nie tylko poczucie bezpieczeństwa, ale również rozwój pożądanego rodzaju przywiązania, które w przyszłości zaowocuje zdolnością do tworzenia satysfakcjonujących związków z innymi ludźmi.
Symfonia rodzinna
o współbrzmieniu z zachowaniem indywidualności
Inga Nowak-Dusza
Każda organizacja – czy to będzie firma, czy rodzina jest sumą jej poszczególnych członków. Ale ta suma, sprawnie ze sobą współpracując tworzy coś więcej… Dobrze znane słowo „symfonia” oznaczające w języku greckim „współbrzmienie”, doskonale nadaje się jako punkt wyjścia do wsłuchiwania się w psychologiczną melodię, rytm i harmonikę zagadnień rodzinnych. Rodzina to kompozycja orkiestralna, i na kształt symfonii – wyzwaniem jest dla niej indywidualne traktowanie możliwości poszczególnych „sekcji i instrumentów” orkiestrowych. Symfonia stanowiąc największą
z form muzycznych, która przebyła długą drogę kształtowania się jej charakterystycznych elementów, odzwierciedlać może proces tworzenia rodziny wraz z jego licznymi aspektami. Wśród nich – na obraz i podobieństwo do symfonii – wskazać można długość, cykliczność i etapowość tworzenia się rodziny, towarzyszący ogromny ładunek emocjonalny, oczekiwanie „konsonansu” czyli zgodnego brzmienia, istnienie zasad przewodnich i typowych ról członków orkiestry. Symfonię często poprzedza dość patetyczny wstęp, ale wewnętrzną esencją są wariacje, ozdobniki, rytmiczne przejścia, burzliwe akordy, kształtne menuety prowadzące w finale do jednogłośnie brzmiącego chóru.
Wykład traktuje o roli członków rodzinnej orkiestry, o potrzebie uwzględniania zjawisk wynikających z etapów jej rozwoju, czasie trwania i ramach kształtujących poczucie bezpieczeństwa rodziny, zasadach i dysonansach wyzwań rozwojowych.
O niewychowywaniu dzieci
czyli jak wspierać małych ludzi w rozwoju (idea Jespera Juula)
Joanna Szpak-Ostachowska
Celem wykładu jest prezentacja praktycznych aspektów podejścia wychowawczego, które od wielu lat promuje duński psychoterapeuta Jesper Juul. Zauważa on, że zarówno autorytarny styl wychowawczy, jak i popularne nie tak dawno temu wychowanie bezstresowe nie przynoszą korzystnych skutków młodym ludziom, a wręcz są szkodliwe dla ich rozwoju. Juul jasno pokazuje, że nie ma jednej, właściwej i skutecznej metody wychowawczej – tym samym możemy wszystkie zalewające nas w medialnej powodzi dobre rady, poradniki dla młodych rodziców, spokojnie wyrzucić do kosza.
Szacunek dla godności dziecka, dbałość o jego integralność, autentyczność i odpowiedzialność to cztery podstawowe wartości proponowane przez Juula. Pozwalają one rodzicom zbudować naturalny autorytet oparty nie na groźbach i karach zmuszających dziecko do posłuszeństwa, ale na szacunku do rodzica.
Rodzinne porachunki
czyli jak mieć dzieci i nie zbankrutować
Jarosław Gorczyca
Pieniądz jest wart tyle, ile warta jest ręka, która go trzyma. (kard. Roger Etchegaray)
Rodzina to również zwyczajne życie w zwyczajnej rzeczywistości – również tej najbardziej przyziemnej, wiążącej się z pieniędzmi, planowaniem budżetu, koniecznością zapewnienia wszystkim członkom bezpieczeństwa, możliwości rozwoju i podstawowego komfortu. To również odpowiedzialność rodziców w tym obszarze. Celem wykładu jest przedstawienie skutecznych i prostych sposobów zarzadzania rodzinnym budżetem, planowania wydatków, kontrolowania ich efektywności, a nawet oszczędzania.
Stanowczo i z miłością
o radzeniu sobie z emocjami i stawianiu granic
Joanna Fejfer-Szpytko
Celem wykładu jest odniesienie się do najnowszej wiedzy z dziedziny psychologii rozwojowej dziecka oraz zaprezentowanie strategii wychowawczych wspierających rozwój oraz budujących więź z dzieckiem.
Wielu rodzicom brakuje edukacji z zakresu potrzeb i możliwości rozwojowych ich dzieci. Nie mają świadomości, że pewne zachowania są naturalnym etapem w procesie dorastania – poznawania siebie i świata. Zdarza się więc, że stawiają przed swoimi dziećmi zbyt wygórowane oczekiwania albo też nie doceniają ich potencjału do bycia samodzielnym. Taka sytuacja powoduje wiele frustracji zarówno w dzieciach, jak i ich opiekunach. Podczas wykładu omówione zostaną trzy kluczowe obszary w procesie wychowawczym: emocje (poruszone tu będą zagadnienia takie jak: towarzyszenie w emocjach, akceptacja, kontenerowanie, prawo rodziców do własnych emocji, wspieranie dziecka w kontroli impulsów i konstruktywnym zarządzania emocjami); granice (przykładowe wątki podjęte w tym obszarze to: granica jako integralna część Ja, wyznaczanie i egzekwowania granic, przekraczanie granic, godność i podmiotowość dziecka); odpowiedzialność (w tym bloku omówione zostaną zagadnienia takie jak: samodzielność dziecka, prawo do własnych wyborów i celów, odrębność i autonomia dziecka).
Omówienie wyżej wymienionych zagadnień będzie dla słuchaczy solidną podstawą w budowaniu więzi i pozytywnej relacji z dzieckiem; relacji, która sama w sobie jest znaną od stuleci, najprostszą i najskuteczniejszą ze wszystkich „metodą wychowawczą”.